نگاهی به سرمایه‌گذاری پتروشیمی مارون در شرکت پتروناد آسیا

به گزارش مسیر انرژی، شرکت پتروشیمی مارون با سرمایه‌گذاری در شرکت پتروناد آسیا، تلاش کرده تا گامی در جهت توسعه صنایع پایین‌دستی، جلوگیری از خام‌فروشی و کاهش واردات مواد شیمیایی حیاتی بردارد.

پتروشیمی مارون در تابستان ۱۴۰۳، با هدف تکمیل زنجیره تولید محصولات اتیلن اکساید (EO)، اقدام به خرید ۴۵ درصد از سهام شرکت پتروناد آسیا نمود. این سرمایه‌گذاری، در ادامه سیاست‌های توسعه‌ای مارون و برنامه‌های کلان شرکت ملی صنایع پتروشیمی (NPC) برای رشد متوازن زنجیره تأمین در کشور انجام شد.

سرمایه‌گذاری هدفمند برای کاهش واردات

شرکت پتروناد آسیا با هدف تولید آمین‌ها و سایر مشتقات EO فعالیت می‌کند؛ محصولاتی که تا پیش از این عمدتاً از طریق واردات تأمین می‌شدند. قرارداد فروش EO بین مارون و پتروناد، قرار بود این خلأ را پوشش دهد و تولید داخلی این محصولات راهبردی را ممکن کند.

با توجه به ظرفیت تولید پتروشیمی مارون در زمینه EO و مازاد آن بر مصرف داخلی، تأمین خوراک برای پتروناد آسیایی که زیرساخت‌های تولیدی آن نیز در حال تکمیل است، گامی در راستای جلوگیری از صادرات مواد اولیه و توسعه ارزش‌افزوده در داخل کشور ارزیابی می‌شود.

حواشی پیرامون اشخاص؛ تقارن‌ زمانی یا تضاد منافع؟

در هفته‌های اخیر، برخی رسانه‌ها از نقش افراد خاص در این معامله انتقاد کرده‌اند. با این حال، نگاهی دقیق‌تر به ساختار حاکمیتی پتروشیمی مارون – با سهامداران بزرگی چون صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح، شستا و شرکت‌های سرمایه‌گذاری سهام عدالت – نشان می‌دهد که چنین معاملات کلانی بدون تصویب در سطوح عالی تصمیم‌گیری ممکن نیست و تمامی مراحل، با رعایت الزامات قانونی و نظارت مراجع ذی‌صلاح انجام شده است.

برخی انتقادات نیز متوجه حضور قبلی مدیرعامل پتروناد آسیا در هیئت‌مدیره مارون بوده است. اما این موضوع، در بسیاری از پروژه‌های صنعتی با هدف افزایش هم‌افزایی بین شرکت‌های بالادستی و پایین‌دستی رایج است و الزاماً به معنای تضاد منافع نیست؛ به‌ویژه زمانی که منافع ملی، کاهش ارزبری و توسعه ظرفیت داخلی در میان باشد.

آینده‌نگری در پروژه‌های مارون

شرکت پتروشیمی مارون با تولید سالانه بیش از ۱.۱ میلیون تن اتیلن، یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان این ماده در خاورمیانه و جهان محسوب می‌شود. این مجموعه با صادرات محصولات ارزشمندی چون پلی‌اتیلن سنگین، EO، MEG و DEG یکی از ستون‌های اصلی درآمد ارزی صنعت پتروشیمی کشور به شمار می‌رود.

در شرایطی که پتروشیمی مارون با پروژه‌های مهمی در بوشهر و همدان درگیر است، برخی منتقدان، این سرمایه‌گذاری جدید را غیرضروری می‌دانند. با‌این‌حال، پتروشیمی مارون قصد دارد با مشارکت در پروژه‌های مکمل تولید، از ریسک وابستگی به صادرات بکاهد و بازار مصرف داخلی را گسترش دهد.

همچنین با ورود به مالکیت پتروناد آسیا، پتروشیمی مارون عملاً می‌تواند بر فرآیند بهره‌برداری، زمان‌بندی و فروش محصولات پتروناد نظارت مستقیم داشته باشد . همچنین از زیان‌های احتمالی در قراردادهای تأمین خوراک جلوگیری کند.

جمع بندی

اگرچه سرمایه‌گذاری پتروشیمی مارون در پتروناد آسیا با برخی واکنش‌های رسانه‌ای همراه شده، اما واقعیت این است که این اقدام می‌تواند در بلندمدت به نفع توسعه صنعتی، افزایش اشتغال، کاهش واردات مواد شیمیایی و ارتقاء بهره‌وری سرمایه‌گذاری در زنجیره پتروشیمی باشد.

در شرایط تحریمی و محدودیت‌های ارزی، گسترش نفوذ در زنجیره پایین‌دستی و استفاده از ظرفیت بخش خصوصی برای توسعه صنایع تکمیلی، بیش از گذشته اهمیت دارد. شاید بهتر باشد به‌جای نگاه صرفاً انتقادی، با دید راهبردی‌تر به این نوع اقدامات بنگریم و از تجربه‌ها برای نظارت بهتر استفاده کنیم.