به گزارش مسیر انرژی و به نقل از شانا، میدان مشترک پارس جنوبی بزرگ‌ترین میدان مشترک گازی در جهان است که بیش از ۵۰ درصد از ذخایر گازی ایران را به‌عنوان دومین کشور دارنده ذخایر گازی دنیا در دل خود جای داده است.
زمزمه‌های توسعه این میدان مشترک در ایران از دهه ۷۰ شمسی آغاز شد و سرانجام در ابتدای دهه ۸۰ برداشت گاز از پارس جنوبی از سوی ایران آغاز شد. ویژگی‌های ژئوفیزیکی این مخزن به‌گونه‌ای بوده که تخلیه طبیعی گاز بدون استفاده از تجهیزات فشارافزایی تاکنون از سوی ایران و قطر در جریان بوده است و حالا پس از گذشت بیش از دو دهه از آغاز برداشت گاز به‌تدریج فشار درونی مخزن کاهش یافته و باید به فکر استفاده از تجهیزات فشارافزایی برای برداشت حداکثری و البته صیانتی از این میدان مشترک بود.
با توجه به قابل پیش‌بینی بودن افت فشار در هر میدان نفتی و گازی، ایران از سال ۲۰۱۷ موضوع فشارافزایی در پارس جنوبی را در دستور کار قرار داد، از همین رو قرارداد توسعه فاز ۱۱ با کنسرسیومی متشکل از توتال، سی‌ان‌پی‌سی‌آی و پتروپارس با هدف ساخت سکوهای فشارافزایی در این فاز و سپس توسعه به سایر فازهای پارس جنوبی امضا شد اما به‌دلیل تحریم‌ها آن قرارداد ۴.۸ میلیارد دلاری از سوی شرکای خارجی به اجرا نرسید.
با این حال در دولت‌های قبل همواره بر این موضوع تأکید می‌شد که فشارافزایی در پارس جنوبی تنها از سوی شرکت‌های خارجی ممکن خواهد بود؛ موضوعی که باعث تعلل هشت ساله در اجرای طرح فشارافزایی در بزرگ‌ترین میدان مشترک گازی جهان در سمت ایران شده است.
با روی کار آمدن دولت سیزدهم، توجه به توسعه میدان‌های مشترک، همچنین تضمین امنیت انرژی به‌عنوان اولویت‌های اصلی در دستور کار قرار گرفت و طرح فشارافزایی پارس جنوبی که هر دو اولویت را دارا است، به‌عنوان مهم‌ترین و راهبردی‌ترین طرح صنعت نفت مورد توجه قرار گرفت.
از سوی دیگر استفاده از توان شرکت‌های ایرانی در این دولت از شعار خارج شد و به عرصه عمل رسید، بنابراین طرح فشارافزایی پارس جنوبی با تکیه بر توان چهار پیمانکار اصلی ایرانی که پیش از این نیز در توسعه فازهای میدان مشترک پارس جنوبی دخیل بودند، در واپسین روزهای سال ۱۴۰۲ و در آستانه روز ملی شدن نفت امضا شد تا ملی شدن صنعت نفت معنایی جدید به خود بگیرد و حالا صنعت نفت ملی شود.
فشارافزایی در پارس جنوبی البته در دو سال گذشته از سوی یک شرکت مشاور ایرانی بررسی شد تا مشخص شود اقتصادی‌ترین و البته صیانتی‌ترین روش برای فشارافزایی در این میدان مشترک کدام مسیر خواهد بود.
از ابتدا نیز دو سناریوی فشارافزایی در خشکی و دریا مورد بررسی قرار گرفت و سرانجام آن‌گونه که محمدمهدی توسلی‌پور، مجری طرح فشارافزایی میدان مشترک پارس جنوبی در گفت‌وگو با شانا اعلام کرده، سناریوی فشارافزایی در دریا به تصویب رسید.
وی با اشاره به اینکه میدان‌های گازی زیادی در دنیا وجود دارند، گفت: از بین آنها ۹ میدان گازی در نقاط مختلف دنیا که تا حدود زیادی از نظر میزان ترشی گاز، عمق آب در فراساحل، مقدار فشارافزایی و… با میدان گازی پارس جنوبی شباهت دارند انتخاب شد و با همکاری شرکت مشاور داخلی مدل این میدان‌ها و فشارافزایی انجام‌شده در آنها را مطالعه کردیم.
مجری طرح فشارافزایی میدان مشترک پارس جنوبی با تأکید بر اینکه یکی از میدان‌هایی که مطالعه شد، میدان گنبد شمالی یا همان بخش قطری میدان مشترک پارس جنوبی بوده است، افزود: با مطالعه روی همه این ۹ میدان به این جمع‌بندی رسیدیم که طرح فشارافزایی باید در فراساحل به اجرا برسد.
توسلی‌پور ادامه داد: از چند معیار برای مقایسه سناریوی فشارافزایی در خشکی و دریا استفاده کردیم تا به بهترین و کم‌هزینه‌ترین نتیجه برسیم.
وی با اشاره به اینکه در نخستین مرحله فشارافزایی در پارس جنوبی از منظر اقتصادی بررسی شد، تأکید کرد: مقدار ازدیاد برداشتی که گزینه فراساحل نسبت به گزینه خشکی داشت با قیمت ۷۰ دلار برای هر بشکه میعانات گازی و ۳۳ سنت برای هر مترمکعب گاز بررسی شد که نشان داد اجرای فشارافزایی در دریا درآمد بالاتری برای کشور به دنبال خواهد داشت.
مجری طرح فشارافزایی میدان مشترک پارس جنوبی با بیان اینکه مطالعه از منظر زیست محیطی و پدافند غیرعامل نیز در این طرح مورد توجه بود، گفت: برای اجرای طرح فشارافزایی در بخش خشکی باید در مجاورت مجامع محلی تأسیسات ایجاد می‌شد که می‌توانست مخاطرات زیست محیطی و پدافندی را ایجاد کند.
توسلی‌پور تصریح کرد: از سوی دیگر در مناطق پارس یک و پارس دو با محدودیت زمین مواجه هستیم. این موضوعات نیز بر تصمیم و جمع‌بندی اجرای طرح فشارافزایی در پارس جنوبی در دریا اثرگذار بود.
وی با اشاره به موضوع سوختن گازهای ارسالی به مشعل در منطقه عسلویه در اوضاع کنونی افزود: اکنون وجود مشعل‌ها در منطقه پارس جنوبی فضا و محیط زیست آن منطقه را تحت تأثیر قرار داده است و اگر این پروژه عظیم نیز به خشکی منتقل می‌شد، تبعات زیادی داشت.
مجری طرح فشارافزایی میدان مشترک پارس جنوبی ادامه داد: با بررسی این موارد و رایزنی با خبرگان این صنعت که به مخزن و خطوط لوله دریایی آشنا هستند، این ارزیابی‌ها در قالب یک کارگروه تخصصی انجام شد و با استفاده از ظرفیت مشاور داخلی گزینه دریا برای اجرای طرح فشارافزایی در پارس جنوبی در وزارت نفت تصویب شد.
توسلی‌پور با اشاره به تغییر در حجم سکوهای فشارافزایی در این طرح در مقایسه با مطالعات توتال برای اجرای طرح فشارافزایی گفت: مطالعاتی که شرکت فرانسوی توتال انجام داد برای فاز ۱۱ بود و سکوهای ۲، ۳ و ۵ میلیارد فوت مکعبی برای فشارافزایی در نظر گرفته شده بود.
وی افزود: برای تطبیق این مطالعات، همچنین استفاده حداکثری از ظرفیت پیمانکاران داخلی به این نتیجه رسیدیم که مقدار فشارافزایی روی هرکدام از این سکوها را از ۲، ۳ و ۵ میلیارد فوت مکعبی به سکوهای یک میلیارد فوت مکعبی برسانیم.
مجری طرح فشارافزایی میدان مشترک پارس جنوبی به تعیین هفت منطقه در پارس جنوبی برای اجرای طرح فشارافزایی اشاره و تصریح کرد: به جای استفاده از یک سکوی ۲۰ هزار تنی، این توان را بین دو سکو در هر منطقه تقسیم کردیم تا امکان ساخت و اجرای این طرح ازسوی پیمانکاران داخلی وجود داشته باشد.
