به گزارش مسیر انرژی، مدیر برنامه‌ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی از افزایش ظرفیت تولید صنعت پتروشیمی کشور خبر داد. به گفته او، بر اساس برنامه هفتم توسعه، ظرفیت اسمی تولید از ۹۶.۶ میلیون تن فعلی به ۱۳۱.۵ میلیون تن در سال خواهد رسید.
حسین علیمراد با اشاره به اجرای ۶۶ طرح توسعه‌ای در این برنامه اظهار داشت: «افزون بر افزایش ظرفیت تولید، تکمیل زنجیره ارزش با هدف کاهش وابستگی به صادرات محصولات پایه در دستور کار قرار دارد.» این طرح‌ها، که سرمایه‌گذاری ۲۶ میلیارد دلاری را شامل می‌شوند، تا پایان سال جاری پیشرفت فیزیکی متوسط ۶۰ درصد دارند و بخشی از آن‌ها به بهره‌برداری خواهند رسید.
علیمراد تأکید کرد که توسعه صنعت پتروشیمی تنها به افزایش ظرفیت محدود نمی‌شود، بلکه تمرکز اصلی بر تکمیل زنجیره ارزش در حوزه‌های متانول، اتیلن، پروپیلن و آروماتیک است تا سهم محصولات با ارزش افزوده بالا در سبد صادراتی افزایش یافته و وابستگی به محصولات پایه کاهش یابد. وی افزود: «هدف نهایی افزایش رشد اقتصادی ۸ درصدی برنامه هفتم است که امیدواریم با ارتقای بهره‌وری عوامل تولید این رقم به ۱۰ درصد نیز برسد.»
تکمیل زنجیره ارزش و کاهش خام‌فروشی؛ چالش‌ها و راهکارها
یکی از چالش‌های بزرگ صنعت پتروشیمی در سال‌های گذشته، سهم بالای محصولات پایه در صادرات بوده است. علیمراد این موضوع را ناشی از عدم توسعه متوازن زنجیره ارزش در بخش‌های بالادست، میان‌دست و پایین‌دست دانست. وی در ادامه گفت: «توسعه متوازن نیازمند تأمین منابع مالی، خوراک کافی و دانش فنی است.» او با اشاره به محدودیت منابع خوراک هیدروکربوری اظهار داشت که کمبود خوراک عامل اصلی عدم بهره‌برداری کامل از ظرفیت اسمی بوده و ۷۰ درصد عدم تولید به کمبود خوراک مربوط می‌شود.
مدیر برنامه‌ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی همچنین راهکارهایی برای استفاده از سرمایه بخش خصوصی و جذب سرمایه‌های خرد مردمی مطرح کرد. وی افزود: «با تشکیل صندوق‌های سرمایه‌گذاری و انتشار اوراق اسلامی، امکان مشارکت مردم در توسعه صنعت پتروشیمی فراهم می‌شود.» این اقدامات در کنار استفاده از منابع بانکی و صندوق توسعه ملی، می‌تواند بخشی از ۱۲ میلیارد دلار سرمایه مورد نیاز برنامه هفتم را تأمین کند.
هوشمندسازی و چشم‌انداز صنعت پتروشیمی در افق برنامه هفتم
در زمینه تحول دیجیتال و هوشمندسازی صنعت پتروشیمی، برنامه‌های گسترده‌ای در دست اجراست. علیمراد خبر داد که پروژه‌ای برای راه‌اندازی سامانه ملی مانیتورینگ مجتمع‌های پتروشیمی در سه فاز طراحی شده است. این سامانه با بهره‌گیری از فناوری‌های روز مانند هوش مصنوعی، امکان بهینه‌سازی فرآیندهای تولید و مدیریت زنجیره تأمین را فراهم خواهد کرد.
از نظر جایگاه جهانی، ایران با ظرفیت اسمی ۹۶.۶ میلیون تن، رتبه دوم منطقه پس از عربستان را در اختیار دارد. پیش‌بینی می‌شود که با اجرای کامل برنامه هفتم، سهم ایران از تولید جهانی به بیش از ۴ درصد افزایش یابد و ظرفیت محصولات پایه منطقه از ۳۰ به ۴۵ درصد برسد. توسعه محصولات با ارزش افزوده بالا نیز به تقویت بازارهای صادراتی کمک خواهد کرد و این صنعت را به سمت رشد پایدار و افزایش درآمد ارزی کشور سوق خواهد داد.
این تحولات در صنعت پتروشیمی کشور نشان‌دهنده عزم جدی برای جهش تولید، افزایش بهره‌وری و حرکت به سمت زنجیره ارزش کامل است که می‌تواند سهم قابل توجهی در رشد اقتصادی و توسعه صنعتی ایران داشته باشد.
