به گزارش مسیر انرژی به نقل از تسنیم، حسین کاظمزاده، کارشناس اقتصادی در رابطه با ناترازی گاز زمستانی و اهمیت تمرکز و اصلاح مصرف و سمت تقاضای گاز با تکیه بر اسقاط بخاریهای فرسوده گفت: ناترازی گاز در فصل زمستان به یکی از پرهزینهترین چالشهای ساختاری اقتصاد ایران تبدیل شده است؛ چالشی که پیامدهای آن تنها به حوزه انرژی محدود نمیشود و بهطور مستقیم تولید صنعتی، صادرات غیرنفتی، محیط زیست و حتی ثبات اقتصادی کشور را تحت تأثیر قرار میدهد.
در حالی که تمرکز سیاستگذاری طی سالهای گذشته عمدتا بر افزایش عرضه گاز از طریق توسعه میادین بوده، تجربه نشان میدهد اصلاح سمت تقاضا، بهویژه در بخش خانگی، سریعتر، کمهزینهتر و اثربخشتر از هر مسیر دیگری میتواند ناترازی را کاهش دهد. در این میان، اسقاط بخاریهای فرسوده و ممنوعیت فروش بخاریهای غیراستاندارد، بهعنوان یک سیاست کلیدی و مغفولمانده، نقش تعیینکنندهای در بازگرداندن تعادل به شبکه گاز کشور دارد.
وی ادامه داد: بخش خانگی در روزهای اوج مصرف زمستانی، بزرگترین سهم را در مصرف گاز به خود اختصاص میدهد و بخش قابلتوجهی از این مصرف، ناشی از استفاده از بخاریهای قدیمی با بازدهی بسیار پایین است. بخاریهایی که در بسیاری از موارد، کمتر از ۵۰ درصد انرژی ورودی را به گرمای مفید تبدیل میکنند و مابقی گاز مصرفی را بهصورت اتلاف انرژی از دودکش یا بدنه دستگاه هدر میدهند. وجود حدود ۲۰ میلیون بخاری فرسوده در کشور، به این معناست که سالانه دهها میلیارد مترمکعب گاز، بدون خلق ارزش اقتصادی واقعی مصرف میشود؛ گازی که میتوانست به خوراک صنایع، نیروگاهها یا صادرات اختصاص یابد.
این کارشناس حوزه سیاستگذاری در رابطه با کاهش ۱۰۰ میلیون مترمکعبی مصرف در روز خاطرنشان کرد: در چنین شرایطی، تعویض و اسقاط کامل ۲۰ میلیون بخاری فرسوده یک نقطه عطف کلیدی در مدیریت مصرف گاز کشور ایجاد میکند. با اسقاط ۲۰ میلیون بخاری فرسوده کاهش مصرف روزانه گاز در بخش خانگی به بیش از ۱۰۰ میلیون مترمکعب خواهد رسید؛ رقمی که در مقیاس سالانه، معادل بیش از ۱۰ میلیارد مترمکعب صرفهجویی است. این عدد نهتنها به معنای کاهش حدود یکسوم ناترازی روزانه گاز کشور در زمستان است، بلکه از نظر حجم، با کل مصرف صنایع کشور و بخش مهمی از مصرف نیروگاهها برابری میکند. بهعبارت دیگر، تنها با اصلاح یک مؤلفه در سمت تقاضا، میتوان فشار واردشده بر کل زنجیره تأمین انرژی را بهطور بنیادین کاهش داد.
وی در پایان گفت: اهمیت اسقاط در این میان، فراتر از تعویض صرف تجهیزات است. تجربه سیاستهای مشابه نشان داده است که بدون اسقاط قطعی و غیرقابل بازگشت بخاریهای فرسوده، این تجهیزات دوباره وارد بازار شده و چرخه اتلاف انرژی تداوم مییابد. بخاریای که اسقاط نشود، صرفا از یک خانه به مغازه یا خانهای دیگر منتقل میشود و همان میزان گاز را هدر میدهد. از همین رو، اسقاط باید بهعنوان یک الزام سیاستی تعریف شود، نه یک اقدام جانبی. تنها با حذف فیزیکی این تجهیزات از چرخه مصرف است که کاهش مصرف گاز بهصورت پایدار محقق خواهد شد.
