به گزارش مسیر انرژی و به نقل از نبض بازار، شروع اولیه پروژه پتروشیمی کیان از اواخر ۱۳۹۱آغاز شد و در ابتدا اقداماتی شامل مراحل اخذ مجوز، مالکیت زمین، مطالعات لازم و … در دستور کار قرار گرفت که چند سالی به طول انجامید و نهایتاً در سال ۱۳۹۵ پروژه ساخت کیان به صورت رسمی آغاز بکار کرد. توضیح اینکه شرکت نفت و گاز پارسیان ۵۸ درصد و شرکت پترو فرهنگ ۴۰ درصد سهام شرکت را در اختیار دارند.
هدف راه اندازی پروژه پتروشیمی کیان
هدف از راه‌اندازی شرکت پتروشیمی کیان، اجرای طرح الفین، آروماتیک و سایر فرآورده‌های وابسته به آن همچون التین و پروپیلن بوده است. پتروشیمی کیان در دو فاز، فاز یک که فاز مادر «الفین» و HDPE و فاز دو (اتیل بنزن، استایرن مرفوم، پروپیلن اکساید و اکسو الکل) برنامه‌ریزی شده است. برای اجرای فازهای تعریف‌شده، با سرمایه‌گذاری سهامداران داخلی «پترو فرهنگ و پارسیان» شرکت کیان تشکیل و شروع به فعالیت کرد.
در امکان‌سنجی طرح در سال ۱۳۹۳، برای اجرای پروژه در آخرین نقطه فاز دو عسلویه، زمینی به مساحت ۷۵ هکتار در سه قطعه ۴۳، ۲۳ و ۸ هکتاری با مالکیت تملیکی واگذار شده است. بر اساس مصوبات هیات دولت مقرر شده، خوراک اجرای طرح‌های پتروشیمی کیان fs با ارزش ۱۰ درصد زیر قیمت هاب بازار تحویل شود. از امتیازات و تسهیلات فوق‌العاده اجرای طرح پتروشیمی کیان، تامین خوراک گازی با ۱۰ درصد زیر قیمت هاب و مهمتر از آن، میعانات گازی می‌باشد که در مرحله اول فقط خوراک گازی در برنامه‌ریزی‌های پروژه قرار گرفت. از دیگر ویژگی‌های پتروشیمی کیان برنامه‌ریزی برای ۵ پلن از محصولات پترو می‌باشد که به همین دلیل به «مگا پروژه» تعریف شد.
زنجیره ارزش اجرای این طرح تولید اتیلن می‌باشد.طرح الفین ۱۲ کیان، یکی از بزرگ ترین پروژه پتروشیمی کشور و منطقه خاورمیانه است. طبق طرح توجیهی تهیه شده، رقم کل پروژه معادل سه و نیم میلیارد یورو ارزش‌گذاری شده و اعتبار نیاز دارد. همچنین مقرر شده است تا ۸۰ درصد منابع مالی مورد نیاز از طریق فاینانس (جذب سرمایه‌گذار) و مابقی آن یعنی ۲۰ درصد از طریق آورده سهامداران تامین اعتبار شود.
آخرین وضعیت پروژه پتروشیمی کیان
مهندس عبدالله یاوری مدیرعامل شرکت پتروشیمی کیان، در آخرین مصاحبه خود در مورد آخرین وضعیت پروژه پتروشیمی کیان این طور گفته :از آنجایی که «کیان» یکی از بزرگترین مگا پروژه‌های کشور در سطح خاورمیانه به حساب می آید، در ابتدا از ظرفیت شرکت لینده آلمان به عنوان یکی از معتبرترین لایسنسورها در دنیا برای طراحی و همچنین مرحله اجرا مورد استفاده قرار گرفت.
به دنبال آن یک قرارداد در قالب تیپ قراردادی EPC با این لایسنسور منعقد شد، اما در سال ۱۳۹۶ پس از آنکه ۶۰ درصد پروژه تا مرحله فید (عمده کار اصلی مهندسی) در حال انجام بود، به دلیل تحریم‌های موجود ادامه کار متوقف شد. در این مقطع مدیران شرکت تصمیم گرفتند از ظرفیت شرکت‌های داخلی استفاده کنند.
لذا با شرکت مهندسی و ساختمان صنایع نفت اویک (OIEC) وارد مذاکره شدند و کار در قالب EPC به این شرکت واگذار گردید.
میزان پیشرفت پروژه مهم کیان
مهندس یاوری درباره اینکه پروژه کیان تا کنون چند درصد پیشرفت فیزیکی و ساختاری داشته است؟ گفت: با توجه به تحریم‌های ظالمانه تحمیل شده به کشورمان و از سال ۱۳۹۶، این موضوع روی جذب فاینانسورها (سرمایه‌گذار) تاثیرگذار بوده که متاسفانه تا به امروز در خصوص جذب سرمایه‌گذار برای پیشبرد روند پروژه اقدامات منتج به نتیجه ای صورت نگرفته است.
یاوری ادامه داد: فاز اول پروژه دو بخش است،بخش الفین و بخش دوم HD پلی اتیلن سنگین، شایان ذکر است که بخش الفین تحت لیسانس لینده آلمان است اما لایسنس بخش hd هنوز تایید و نهایی نشده است ولی در افق‌های کاری شرکت در سال جاری این موضوع دیده شده است.
با ورود شرکت اویک (OIEC) از سال ۱۳۹۷ تا کنون، پروژه به دلیل عدم جذب فاینانسور پیشرفت قابل قبولی نداشته است، اما حسب نظر مدیران وقت در سال های ۹۷ و ۹۸ این تصمیم اتخاذ شد تا یک سری از کارهای زودهنگام در قالب بسته‌های کوچک با رقم‌های مالی کمتر در اولویت قرار بگیرد و خوشبختانه در همین ارتباط تا امروز ۲۴۰ میلیون یورو از محل منابع آورده سهامداران به پروژه تزریق شده است.
مهندس عبدالله یاوری می گوید: با توجه به اینکه شرکت اویک (OIEC) در پایان سال ۱۴۰۱ اعلام نمود به دلیل نبود سرمایه کافی و عدم تامین منابع مالی مورد نیاز نمی‌تواند پروژه را ادامه بدهد، روند کار متوقف شد.
از این رو بر آن شدیم از ابتدای سال ۱۴۰۲ پروژه را از حالت تعلیق خارج کنیم، برای این منظور با سهامداران و شرکت اویک (OIEC) وارد گفتمان شدیم.
همچنین تفاهم‌نامه‌ای را با MPC شرکت پتروشیمی مارون منعقد کردیم تا بتوانیم لایسنس hd (پلی اتیلن سنگین) را تهیه نماییم. یک نقشه راه نیز ترسیم کردیم تا مشکلات و آسیب‌های موجود را شناسایی و برای هر کدام یک راهکار مناسبی ایجاد نماییم.
در صورتی که منابع مالی مورد نیاز تامین شود تا پایان سال ۱۴۰۷ دو فاز الفین و پلی اتیلن سنگین به بهره‌برداری کامل خواهند رسید.
علت کندی پیشرفت پروژه مهم پتروشیمی کیان
یاوری می گوید : یکی از مشکلات پیش روی ما، فرایند طولانی مدت انتخاب فاینانسور (سرمایه‌گذار) است.در حال حاضر ۵ بسته پیشنهادی برای جذب سرمایه گذار در اختیار داریم که در مرحله مذاکره با آنها هستیم.
به طور مثال شرکت فکور صنعت، یک بسته پیشنهادی فاینانسور از یکی از بانک‌های آلمانی و … از سرمایه‌گذارانی هستند که متقاضی حضور در پروژه کیان می باشند.
البته جذب فاینانسور به صورت میانگین بین یک تا دو سال زمان می‌برد که این مهم مزیدی بر کندی پیشرفت پروژه شده است.
بر همین اساس در این برهه با اتخاذ تصمیمات مدیریتی و با مشورت و همراهی سهامداران در حال پیشبرد پروژه هستیم.
مهندس یاوری در ادامه این گفتگو اذعان نمود: از مجلس محترم به عنوان نهاد قانونگذار انتظار داریم در برخی از قوانینی که موجب طولانی شدن روند کارها شده تجدید نظر بفرمایند. وی ادامه داد، در فرآیند جذب فاینانسور لازم است مجوزهایی را اخذ نماییم که برای گرفتن این مجوزها چندین وزارتخانه دخیل هستند.
وزارتخانه های نفت، صمت، اقتصاد و همچنین بانک مرکزی، بانک عامل، سازمان محیط زیست، پتروشیمی و …، و گرفتن برخی از این مجوزهای زمان بر موجب از دست رفتن فاینانسور می‌شود.
چرا که هیچ سرمایه‌گذاری نمی‌تواند ماه‌ها سرمایه خود را معطل بگذارد. از آنجایی که شعار دولت حمایت از بخش خصوصی است انتظار ما از مجلس محترم و دولت محترم این است که با مرتفع نمودن پیچیدگی‌های اخذ مجوز، روند جذب سرمایه‌گذار را تسهیل نمایند.
مدیر عامل شرکت کیان اضافه کرد: بر اساس قانون حمایت از تولید داخلی، اگر شرکتی ۷۰ درصد از محصولات خود را در داخل کشور تولید نمود به عنوان یک شرکت داخلی شناخته می‌شود و باید از سوی نهادهای ذیربط مورد حمایت قرار بگیرد. حال انتظار این است که دولت با نظارت کافی و با تخصیص ارزی که به شرکت داده شده، صرفاً به دنبال رفع تعهد ارزی در مرحله واردات کالا نباشد بلکه در کنار آن، دو بخش مهندسی و بخش اجرا که دو فاز مهم npc هستند را نیز در نظر بگیرد.
گفتنی است تاخیر در زمان بهره‌برداری فازهای مهم الفین و صنایع فرآورده زیردستی و پلن‌های ۵ گانه این مجتمع، موجب هدر رفت منابع و رکود سرمایه خواهد شد. تعیین تکلیف برای پروژه هایی که سال هاست بلاتکلیف و نیمه کاره باقی مانده امری ضروری برای صنعت پتروشیمی کشور است.
