به گزارش مسیر انرژی به نقل از نشریه مشعل، جذب دانشجویان نخبه همواره به‌عنوان یکی از مسیرهای اصلی ورود به صنعت نفت مطرح بوده است. در این روند دوطرفه، هم دانشجویان و نخبه‌های رشته‌های تخصصی در موقعیت کاری مناسب خود قرار می‌گیرند و هم صنعت نفت می‌تواند از توان و ظرفیت این نیروها بهره‌مند شود و مجموعه‌ای پویا و جوان داشته باشد.
پژوهشگاه صنعت نفت به‌عنوان بازوی پژوهشی صنعت نفت، در سال‌های گذشته ارتباط خوبی با دانشجویان و مراکز فناوری و دانشگاهی داشته است و از چند سال پیش طرحی با عنوان «طرح میزبانی» را آغاز کرده که با اجرای این طرح صنعت پویای نفت و مراکز علمی و دانشگاهی کشو ر را منتفع ساخته است.
با اجرای این طرح، پژوهشگاه صنعت نفت برای دانشجویان مقاطع ارشد و دکترای دانشگاه‌های کشور امکان بهره‌گیری از ظرفیت‌های سخت‌افزاری، دانشی، کارگاهی و آزمایشگاهی پژوهشگاه صنعت نفت را به‌منظور خدمت‌رسانی به بدنه علمی کشور از طریق پایان‌نامه‌های دانشجویان تحصیلات تکمیلی فراهم می‌کند.
همچنین طرح هدایت پروژه‌های دانشجویی به سمت نیازهای نفت از اواخر سال ۹۸ عملیاتی شد و در ادامه به دلیل ایجاد محدودیت‌های ناشی از شیوع ویروس کرونا در دانشگاه‌ها دچار رکود و مدتی هم متوقف شد، اما در ادامه به شکلی آنلاین این خدمات‌رسانی ادامه یافت.
از همان ابتدا دانشجویانی از دانشگاه‌های امیرکبیر، صنعتی شریف، آزاد اسلامی، تربیت مدرس و دانشگاه‌های استان‌های دیگر برای بهره‌مندی از این خدمات ثبت‌نام کردند. این طرح برای میزبانی از ۵۰۰ دانشجوی کارشناسی ارشد و دکترای دانشگاه‌های کشور (سالانه ۱۰۰ دانشجو) پیش‌بینی شده و به‌طور مستقیم بر حوزه‌های مورد نیاز صنعت نفت تمرکز دارد و در چند سال اخیر، چرخه میزبانی از دانشجویان را ادامه داده است.
افزون بر آن، به‌طور هم‌زمان از طریق همکاری یک مجموعه شتاب‌دهنده دانش‌بنیان، بستری پویا به‌منظور سوق‌دهی پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دکترا به سمت شکل‌گیری کسب‌وکارهای فناورانه ایجاد شده است. محققان جوان می‌توانند در بدو شروع از مشاوره و منتورینگ متخصصان و کارشناسان ارشد و اکوسیستم نوآوری و فناوری انرژی کشور بهره‌مند شوند. عناوین و موضوعات راهبردی پژوهشگاه صنعت نفت، برای تعیین و استخراج عناوین رساله‌ها و پایان‌نامه‌ها پیشنهاد شده است.
پژوهشگاه نفت، الگویی برای دیگر مراکز پژوهشی
عظیم کلانتری‌اصل، رئیس پژوهشگاه صنعت نفت از همان ابتدای آغاز به کار خود، حضور نخبگان در پژوهشگاه صنعت نفت را بسیار حائز اهمیت دانست و تأکید کرد که به‌دنبال روش‌هایی برای تزریق نخبگان به این مجموعه هستند، زیرا بدون تزریق نخبگان این مرکز پژوهشی از بین خواهد رفت و فعالیت‌های برجسته این سازمان تحقیقاتی را باید حاصل ورود نخبگان دانست.
وی با بیان اینکه مرکز نوآوری پژوهشگاه صنعت نفت، مرکز نوآوری وزارت نفت است و باید عملکردی متفاوت با مراکز نوآوری دانشگاه‌ها داشته باشد، تصریح کرد: این مجموعه باید بازویی برای رصد فناوری‌ها و حل مشکلات صنعت، دانشجویان و نخبگانی باشد که با پژوهشگاه در ارتباط هستند.
مدتی پیش هم علی خیرالدین، معاون فناوری و نوآوری وزیر علوم در بازدید از پژوهشگاه صنعت نفت و دیدار با رئیس این مجموعه گفت: راه‌اندازی سامانه نظام ایده‌ها و نیازها در دستور کار وزارت علوم است و با ایجاد آن، شناسایی نیازهای جامعه در هر بخش باید در اولویت قرار گیرد.
وی افزود: این سامانه می‌تواند با ثبت و برطرف کردن این نیازها از سوی مراکز تحقیقاتی، دانشگاه‌ها و صنعت گام مؤثری را در پیشبرد اهداف جامعه بردارد.
معاون فناوری و نوآوری وزیر علوم تصریح کرد: می‌توان طرح ملی میزبانی را که در پژوهشگاه صنعت انجام می‌شود، همسو با اهداف این سامانه دانست و دانشجویان دوره تحصیلات تکمیلی می‌توانند با انجام پایان‌نامه یا رساله‌های خود، مشکلات و نیازهای صنعت را برطرف سازند، همچنین از سوی دیگر این طرح که توسط پژوهشگاه صنعت نفت اجرایی شده است می‌تواند با کارآفرینی و اشتغال‌زایی الگویی برای دیگر مراکز پژوهشی و سازمان‌ها شود.
خیرالدین در این بازدید، بر گسترش ارتباط صنعت و دانشگاه تأکید کرد و افزود: چنانچه پایان‌نامه کارشناسی ارشد و رساله دکترای دانشجویان در قالب موضوعات صنعتی و نیازمحور باشد، حضور مجموعه‌ای نظیر پژوهشگاه صنعت نفت می‌تواند بستر مناسبی را برای پیشبرد اهداف دانشجویان فراهم کند.
وی یکی از راه‌های خلق فناوری را توسعه مراکز کارآفرینی دانست و گفت: تعامل میان دانشگاه‌ها با پژوهشگاه‌ها و پارکهای علم و فناوری باید گسترش یابد، از این رو در جلسه‌ای با مدیران پژوهشگاه بر این موضوع مهم تأکید و مقرر شد، تفاهم‌نامه‌ای بین وزارت علوم و پژوهشگاه صنعت نفت با هدف توسعه همکاری‌های مراکز رشد و پارکهای علم و فناوری امضا شود.
معاون فناوری و نوآوری وزیر علوم به توانمندسازی دانشجویان در طول تحصیل نیز اشاره و تصریح کرد: متأسفانه دانشجویان در زمان تحصیل آماده بازار کار نمی‌شوند و صرفاً مطالبی را به‌صورت تئوری فرا می‌گیرند که نمی‌توانند از آنها به‌صورت عملیاتی استفاده کنند، بنابراین ایجاد مراکز نوآوری در پژوهشگاه یا راه‌اندازی طرح ملی میزبانی از دانشجویان تحصیلات تکمیلی می‌تواند در رشد و ارتقای دانشجویان بسیار مؤثر واقع شود.
پژوهشگاه خلأ مراکز تحقیقات میدانی را پر می‌کند
پژوهشگاه صنعت نفت همواره تلاش می‌کند جایگاه پژوهشگاه صنعت نفت را در زنجیره ایده تا بازار مشخص کند و در روند تحقق برنامه‌ها و طرح‌های دانشجویان و محققان، مسیر و جانمایی درستی را به آنها نشان دهد. پژوهشگاه صنعت نفت به همین منظور مطالعات گسترده‌ای را درباره فعالیت‌های پژوهشگاه‌های مشابه در سطح دنیا انجام داده و مشخص شده است که به‌عنوان یک سازمان پژوهش و فناوری در (TRL (Technology Readiness Levels در سطح ۴ از ۷ جانمایی می‌شود.
پژوهشگاه در چند سال اخیر تلاش کرده است درهای خود را روی ظرفیت‌های علمی دانشگاه‌ها باز بگذارد تا دانشجویان و دانشگاهیان بتوانند در TRLهای یک تا ۴ در این مجموعه به فعالیت‌های خود ادامه دهند، ضمن اینکه دانشجویان نیز می‌توانند از امکانات آزمایشگاهی و پتانسیل موجود در پژوهشگاه استفاده کنند. هم‌زمان با این روند، صدها موضوع پژوهشی مورد نیاز صنعت در اختیار دانشجویان قرار می‌گیرد و آنها با استفاده از ظرفیت‌های موجود در پژوهشگاه می‌توانند این موضوعات را پیگیری کنند و به نتایج مثبتی دست یابند.
شاید یکی از خلأها در حوزه تحقیق و پژوهش و کار میدانی، وجود مراکزی باشد که دانشجویان رشته‌های تخصصی مرتبط با صنعت نفت بتوانند ایده‌ها، ابتکارات و طرح‌های پیشنهادی خود را در این مراکز به‌راحتی و بدون دغدغه پیاده‌سازی کنند. پژوهشگاه صنعت نفت اکنون نقش همین مرکز را دارد، از این رو مراکز آموزشی و دانشگاهی باید قدر همکاری با آن را بدانند و از فرصت همکاری و کار مشترک با آن بهره ببرند.
پژوهشگاه صنعت نفت همواره تکمیل‌کننده و حامی برنامه‌ها و پروژه‌های پژوهشی بوده و تلاش کرده به شکل موازی و در مسیر پروژه‌های دانشگاهی قرار نگیرد. پژوهشگاه در بسیاری موارد، نقش تسهیل‌کننده و رگولاتور را به عهده دارد و تلاش می‌کند موانع اجرایی را به حداقل برساند.
این پژوهشگاه به پشتوانه میزان رضایت و استقبالی که از دانشجویان، دانشگاه‌ها، متخصصان و از سوی دیگر شرکت‌های زیرمجموعه صنعت نفت به‌دست می‌آورد به مسیر خود ادامه می‌دهد از این رو ارائه بازخوردهای ناشی از اجرای این طرح‌ها و اقدام‌های انجام‌شده توسط دانشجویان و استادان می‌تواند در اجرای بهتر پروژه میزبانی و طرح‌های دیگر راهگشا باشد.
