به گزارش مسیر انرژی، امنیت انرژی در قاره اروپا در شرایطی شکننده دارد و به شبکه پیچیده‌ای از گزینه‌های تأمین بین‌المللی وابسته است. در سال‌های اخیر، منطقه مدیترانه شرقی، به‌ویژه تولید گاز در میادین دریایی مصر و اسرائیل، به‌عنوان کانونی حیاتی برای شرکت‌های اروپایی که قصد دارند منابع گاز طبیعی خود را متنوع کنند، ظهور کرده است.
این منطقه دارای ذخایر قابل‌توجه گاز فراساحلی است که آن را به‌عنوان یک تأمین‌کننده استراتژیک برای بازارهای اروپایی تبدیل می‌کند. بااین‌حال، تنش‌های ژئوپلیتیک و عدم ثبات در شرایط کنونی، تهدیدی مهم برای این منبع انرژی حیاتی است.
هفته گذشته، دولت مصر اعلام کرد که تمامی واردات گاز طبیعی خود از اسرائیل را به دلیل تداوم درگیری‌ها میان اسرائیل و حماس به حالت تعلیق درآورده است. هم‌زمان، قاهره تمدید برنامه قطع برق را به دلیل افزایش تقاضا و پیشی گرفتن آن از عرضه تائید کرد.
مصر در شرایط کنونی خود را در وضعیتی نامطمئن می‌بیند و واردات گاز آن‌ها به میزان ۸۰۰ میلیون فوت مکعب در روز متوقف شده است. این اختلال با افزایش تقاضای برق هم‌زمان شده است. دلیل اصلی این توقف، تصمیم اسرائیل برای توقف تولید از میدان گازی فراساحلی تامار است. افزایش تهدیدات امنیتی، باقی‌مانده تولید گاز از میادین فراساحلی این رژیم را بیشتر به خطر می‌اندازد.
منطقه سینا نیز با تشدید بی‌ثباتی روبرو است، زیرا حماس و نیروهای وابسته به آن اقدامات بالقوه جنگی در این منطقه را بررسی می‌کنند.
مصر از سال‌ها پیش، گاز طبیعی موردنیاز خود را از اسرائیل برای تأمین تقاضای رو به رشد داخلی خود و تولید ال ان جی وارد می‌کند. غول آمریکایی شورون، بهره‌بردار میدان گازی تامار، پیش‌ازاین متعهد شده بود که حجم گاز موردنیاز را به مصر عرضه کند. پیش از جنگ در غزه، خوش‌بینی در مورد رشد صادرات ال ان جی مصر به دنبال اعلام مدیران شرکت انی ایتالیا در مورد همکاری در زمینه عرضه گاز تأسیسات مایع سازی گاز رو به افزایش بود.
متأسفانه شاهد توقف کامل صادرات ال ان جی هستیم. مصر که در حال حاضر با یک وضعیت اقتصادی وخیم همراه با کمبود شدید ارز خارجی دست‌وپنجه نرم می‌کند، با از دست دادن یکی از منابع درآمد کلیدی خود روبرو شده است.
دستور توقف تولید گاز فراساحلی تامار اسرائیل ابلاغ شده و صادرات گاز اسرائیل به مصر از ۸۰۰ میلیون فوت مکعب به ۶۵۰ میلیون فوت مکعب کاهش یافته است. اسرائیل در حال حاضر تولید گاز خود را برای مصرف داخلی در اولویت قرار داده که بر تولید میدان لویاتان توسعه داده شده توسط شورون نیز اندکی تأثیر گذاشته است.
در اوایل اکتبر، غول شورون، توسعه‌دهنده میدان لویاتان، بزرگترین میدان گازی اسرائیل، مسیرهای عرضه خود را تغییر داد. به‌جای صدور گاز با خط لوله به مصر از طریق خط لوله شرق مدیترانه، گاز را از طریق خط لوله گاز عرب که از اردن عبور می‌کند، عرضه کرد.
منابع صنعت انرژی به نقل از رویترز گزارش دادند که میزان گاز صادرشده از میدان غول‌پیکر لویاتان اسرائیل به مصر کمی کاهش یافته است، زیرا عرضه به بازار داخلی در اولویت قرار دارد.
مصر برای ۷۵ تا ۹۶ درصد از تولید برق خود به گاز طبیعی متکی است، درحالی‌که مابقی از نفت کوره (مازوت) تأمین می‌شود. کمبود ارز خارجی باعث کسری مازوت شده و بحران انرژی مصر را تشدید کرده است. آژانس بین‌المللی رتبه‌بندی استاندارد اند پورز چندی پیش، رتبه مصر را کاهش داده و کسری انرژی مداوم آن را به‌عنوان یک عامل مؤثر ذکر کرده بود.
دولت مصر در بحبوحه بحران اقتصادی با وظیفه سخت تأمین برق مواجه است و درعین‌حال با افزایش نارضایتی عمومی از قیمت‌های بالا و بحران غزه دست‌وپنجه نرم می‌کند. در هفته‌های آینده، قاهره باید ضمن آماده شدن برای انتخابات ریاست جمهوری، از این چالش‌ها عبور کند. درحالی‌که به نظر می‌رسد نتیجه انتخابات از پیش تعیین شده باشد، با انتظار می‌رود رئیس‌جمهور سیسی به قدرت ادامه دهد، ثبات داخلی همچنان یک نگرانی مهم است.
تحلیلگران نگران هستند زیرا مسائل انرژی، غذا و تورم ازلحاظ تاریخی عوامل بی‌ثبات کننده قوی در سیاست مصر بوده‌اند. مخالفت‌های مردمی احتمالاً تحت عنوان مسئله فلسطین و با حمایت اخوان‌المسلمین و سایر گروه‌ها ممکن است دوباره ظاهر شوند. یک مصر بی‌ثبات، یا حتی یک واکنش خشونت‌آمیز، نه‌تنها منطقه را تهدید می‌کند، بلکه تأمین انرژی و تجارت دریایی اروپا را نیز به خطر می‌اندازد.
بازگشت خاورمیانه به خط مقدم رسانه‌های غربی، همراه با عدم حضور ال ان جی مصر در بازار و برنامه‌های اوکراین برای پایان دادن به ترانزیت گاز روسیه تا ژانویه ۲۰۲۴ میلادی، بر امنیت انرژی اروپا برای زمستان ۲۰۲۳-۲۰۲۴ میلادی سایه افکنده است.
علاوه بر این، بدیهی است که استراتژی اروپا که توسط سیاستمداران بروکسل و مقامات دولتی ایالات‌متحده برای ساخت خط لوله گاز مدیترانه شرقی میان قبرس و یونان حمایت می‌شود، دیگر قابل‌اجرا نیست.
تحلیلگران مدت‌ها استدلال کرده‌اند که هزینه‌های خط لوله گاز دریایی در آب‌های عمیق ازنظر تجاری غیرممکن است و وضعیت فعلی که با درگیری حماس و اسرائیل و تنش‌ها میان اسرائیل، حزب‌الله و ایران مشخص شده است، بی‌ثمری این تلاش را تقویت می‌کند. حمایت فزاینده ترکیه از حماس، همراه با مناقشات مداوم آنکارا با قبرس و یونان، چالش‌ها را بیشتر می‌کند.
اروپا همچنین باید در مورد گزینه‌های خود را برای واردات گاز طبیعی و ال ان جی تجدیدنظر کند. انتظار می‌رود که بحران اسرائیل و حماس بر سایر گزینه‌های عرضه نیز تأثیر بگذارد، به‌ویژه لیبی، الجزایر و قطر که آن‌ها نیز تحت‌فشار هستند. تشدید بی‌ثباتی در منطقه به‌ویژه در تنگه‌های کلیدی منطقه و احتمالاً در داخل مصر، ممکن است مسیرهای عرضه ال ان جی، به‌ویژه ال ان جی قطر را به خطر بیندازد.
ال ان جی ایالات‌متحده آماده است تا از این وضعیت در حال شکل‌گیری منتفع شود، درحالی‌که مسکو در سکوت تحولات را رصد می‌کند. شایان‌ذکر است که اروپا همچنان به واردات ال ان جی روسیه ادامه می‌دهد، درحالی‌که فعالانه تأمین‌کنندگان گاز از جمهوری‌های استقلال‌یافته اتحاد جماهیر شوروی سابق را تشویق می‌کند تا خطوط لوله خود را به اروپا حفظ کنند. در این میان، ترکیه مشتاق است نقشی محوری به‌عنوان مسیر اصلی تأمین این منابع و یک هاب انرژی ایفا کند.
