به گزارش مسیر انرژی،در سال‌های اخیر، با وجود توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، همچنان این بشکه‌های نفت هستند که معادلات را در بازار انرژی جهان رقم می‌زنند؛ بنابراین هر کشوری که بشکه‌های نفت بیشتری تولید و راهی بازار کند، قدرت بالاتری در عرصه چانه‌زنی‌های سیاسی و اقتصادی خواهد داشت.
به زبان ساده‌تر، در بازار انرژی این بشکه‌های نفت هستند که حرف می‌زنند. از همین رو، کشورهای نفتی جهان همواره به دنبال افزایش ظرفیت تولید نفت هستند تا در بزنگاه‌های کاهش یا افزایش قیمت، با دست پر وارد عمل شوند و بیشترین سود را کسب کنند.
اهمیت تولید و صادرات نفت در اقتصاد کشورهای تولیدکننده نفت آن‌چنان بالاست که در دهه‌های اخیر، هرکجا تصمیم بر فشار سیاسی، اقتصادی و تحریم گرفته شده، اولین صنعتی که مورد هدف قرار گرفته، نفت و گاز بوده است. نگاهی به روند تاریخی این موضوع نشان می‌دهد ایران، ونزوئلا و حالا روسیه از این تحریم‌ها برای محدودشدن تولید و صادرات نفت و گاز در امان نبوده‌اند.
گشایش فرصت جدید نفتی برای اقتصاد ایران در دولت سیزدهم
درواقع، این تحریم‌ها با هدف کاهش درآمدهای نفتی و فشار مضاعف بر اقتصاد این کشورها برای نرمش سیاسی انجام می‌شود؛ اما درعمل، تحریم‌های نفتی علیه صنایع نفت و گاز ایران نه‌تنها بازارهای صادراتی را محدود نکرد، بلکه در دولت سیزدهم با تعریف راهکارهای جدید برای افزایش صادرات نفت مانند استفاده از ظرفیت پالایشگاه‌های فراسرزمینی، فرصت تازه‌ای را در برابر اقتصاد ایران قرار داد.
اهمیت تولید و صادرات نفت بر اقتصاد کشورهای تولیدکننده نفت آن‌چنان بالاست که در دهه‌های اخیر، هرکجا تصمیم بر فشار سیاسی، اقتصادی و تحریم گرفته شده، نخستین صنعتی که مورد هدف قرار گرفته، صنعت نفت و گاز بوده استدولت سیزدهم با شعار بی‌اثرکردن تحریم‌ها و فشار آن بر معیشت مردم روی کار آمد. ایران از سال‌های پیش از آن و هم‌زمان با خروج آمریکا از برجام شدیدترین تحریم‌های نفتی را تجربه می‌کرد و این تحریم‌ها باعث کاهش صادرات نفت و به دنبال آن، کاهش تکلیفی تولید نفت ایران شده بود.
دولت سیزدهم برای بازگرداندن بازارهای صادراتی نفت ایران راه سختی پیش‌ِ رو داشت. رقیبان سنتی ایران، بخشی از بازار نفت را در غیاب ایران تصاحب کرده بودند و پس گرفتن این بازار، آن هم در وضعی که تحریم ادامه داشت، کار آسانی نبود. از سوی دیگر، این بازارها نیز با تغییر همراه بودند و تکیه بر بازارهای گذشته نمی‌توانست به‌تنهایی نیاز ایران برای بازاریابی نفت خام و میعانات گازی را فراهم کند.
درآمد ۳۶ میلیارد دلاری ایران از فروش نفت
با فعال‌شدن دیپلماسی انرژی در دولت سیزدهم، به‌تدریج افزایش تولید و صادرات نفت با تمرکز بر ذخایر نفت خام و میعانات روی آب آغاز شد. تا آنجا که در پایان سال ۱۴۰۰ و درحالی‌که چند ماه از عمر این دولت می‌گذشت، صادرات نفت ایران افزایش ۴۰درصدی را ثبت کرد و این در شرایطی رقم خورد که همچنان تحریم‌ها بر اقتصاد ایران سایه انداخته بود.
سال ۱۴۰۱ نیز گام‌های اساسی برای افزایش صادرات، همچنین توسعه بازارهای نفتی ایران برداشته شد. ابتکار ایران در بازسازی پالایشگاه‌های فراسرزمینی و صادرات نفت به این پالایشگاه‌ها از مهم‌ترین مواردی است که می‌توان از آن تا سال‌های طولانی به‌عنوان دستاورد این دولت یاد کرد.
افزایش تولید نفت با هدف رسیدن به روزانه ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه، در سال گذشته نیز ادامه داشت و این افزایش تولید و به دنبال آن افزایش صادرات، خود را در آمارهای اقتصادی کشور نشان داد. بخش نفت و گاز بالاترین آمار رشد اقتصادی، رشد بهره‌وری و جذب سرمایه خارجی را بین بخش‌های مختلف به خود اختصاص داد تا طلای سیاه، شاگرد اول اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۲ شود.
این موضوع سبب افزایش درآمدهای نفتی هم شده است و طبق تازه‌ترین آمار گمرک، ایران توانسته درآمدهای حاصل از فروش نفت را به بیش از ۳۶ میلیارد دلار در سال برساند.
تداوم جهش تولید و صادرات نفت در دولت سیزدهم
البته دولت سیزدهم همچنان افزایش تولید و صادرات نفت را دنبال می‌کند و آن‌گونه که جواد اوجی، وزیر نفت، اعلام کرده است، درآمدهای ارزی در سال جهش تولید افزایش می‌یابد.
وی ادامه داد: با همت همکارانم، گروه نفت و گاز سال ۱۴۰۲ را با رشد اقتصادی قابل توجه و از همه مهم‌تر، رشد صادرات و افزایش خیره‌کننده وصول درآمدهای ارزی به پایان رساند.
وزیر نفت همچنین با بیان اینکه در سال ۱۴۰۳ در تولید نفت و گاز رکورد خواهیم زد، گفت: ۲۸ میلیارد دلار پروژه نیمه‌تمام تکمیل شد.
امسال با سرمایه‌گذاری جدید در پروژه‌های نیمه‌تمام باقیمانده نفتی، جهش خوبی را در رشد تولید خواهیم داشتاوجی گفت: سرمایه‌گذاری مناسب وزارت نفت در بخش‌های بالادستی و پایین‌دستی سبب رشد تولید نفت، گاز، فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی شد و در سال ۱۴۰۲ رشد تولید نفت و گاز به بالای ۲۰ درصد رسید.
وی تأکید کرد: براساس برنامه‌ریزی انجام‌شده، امسال هم با سرمایه‌گذاری جدید در پروژه‌های نیمه‌تمام باقیمانده، جهش خوبی را در رشد تولید خواهیم داشت. همچنین، تلاش می‌کنیم با افزایش تولید به بیش از ۲۰ درصد سال گذشته، رکورد بزنیم.
آمارهای بانک مرکزی، مرکز آمار و سازمان برنامه و بودجه نیز این موارد را تأیید می‌کند. اما نکته مهم آن است که سازمان‌های بین‌المللی نیز به افزایش تولید نفت و گاز ایران در دولت سیزدهم اعتراف کرده‌اند.
افزایش ۲۴درصدی تولید نفت ایران
اداره اطلاعات انرژی آمریکا در جدیدترین گزارش خود از افزایش ۶۳۰ هزار بشکه‌ای تولید روزانه نفت ایران در یک سال گذشته و تولید ۳ میلیون و ۲۵۰ هزار بشکه نفت در سومین ماه سال ۲۰۲۴ خبر داد.
تولید نفت ایران در این ماه نسبت به ماه مارس ۳۰ هزار بشکه در روز افزایش داشته است. ایران در ماه فوریه ۳ میلیون و ۲۳۰ هزار بشکه در روز نفت تولید کرده بود.
براساس این گزارش، ایران در سه ماه نخست سال ۲۰۲۴ به‌طور میانگین روزانه ۳ میلیون و ۲۳۰ هزار بشکه در روز نفت تولید کرده است.
این آمارها نشان می‌دهد تولید نفت ایران در ماه‌های ژانویه تا مارس امسال نسبت به سه ماه چهارم سال ۲۰۲۳ ۵۰ هزار بشکه در روز و نسبت به سه ماه نخست سال پیش ۶۳۰ هزار بشکه در روز افزایش داشته است. ایران در سه ماه نخست سال گذشته میلادی روزانه ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه و در سه ماه چهارم این سال روزانه ۳ میلیون و ۱۸۰ هزار بشکه تولید کرده بود.
ایران مدال برنزی اوپک را پس گرفت
ایران با افزایش ۶۳۰ هزار بشکه‌ای تولید نفت در یک سال گذشته، رکورددار افزایش تولید در میان اعضای اوپک بوده است.
براساس این گزارش، ایران با افزایش تولید نفت توانسته است جایگاه ازدست‌رفته خود در میان تولیدکنندگان بزرگ اوپک را پله‌پله پس بگیرد. ایران درحالی‌که در سه ماه نخست سال ۲۰۲۳ به جایگاه پنجم اوپک سقوط کرده بود، در سه ماه نخست ۲۰۲۴، پس از عربستان و عراق، سومین تولیدکننده بزرگ اوپک بوده است.
ایران با افزایش ۶۳۰ هزار بشکه‌ای تولید نفت در یک سال گذشته، رکورددار افزایش تولید در میان اعضای اوپک بوده استاز سوی دیگر، براساس تازه‌ترین گزارش دبیرخانه اوپک، ایران در ماه مارس (اسفند – فروردین) ۳ میلیون و ۱۸۸ بشکه نفت خام تولید کرده که ۲۸ هزار بشکه بیشتر از فوریه ۲۰۲۴ (بهمن – اسفند) بوده و به این ترتیب پیشتاز افزایش تولید در سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) شده است.
ایرانی‌ها هنر دورزدن تحریم‌ها را به دست آورده‌اند
روزنامه فایننشال تایمز نیز در گزارشی اعلام کرد ایران بیش از هر زمان دیگری در ۶ سال گذشته نفت صادر می‌کند و درآمدش به سالانه ۳۵ میلیارد دلار رسیده است.
درواقع، با روی کار آمدن دولت سیزدهم، تاکتیک فروش نفت به‌سمت بازارسازی نفت تغییر کرد و هم‌اکنون براساس آمار سازمان‌های بین‌المللی به بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است. براساس گزارش فایننشال تایمز، به‌نقل از مؤسسه آماری ورتکسا، تهران در سه ماه نخست سال ۲۰۲۴ به‌طور میانگین روزانه یک میلیون و ۵۶۰ هزار بشکه نفت فروخته است.
فرناندو فریرا، رئیس خدمات ریسک ژئوپولیتیک در گروه انرژی راپیدان در ایالات‌متحده آمریکا، گفته است ایرانی‌ها هنر دورزدن تحریم‌ها را به دست آورده‌اند.
ایران نه‌تنها اکنون توانایی دورزدن تحریم‌ها را به دست آورده، بلکه توانسته با اقدام‌های مؤثری که در بازار نفت و گاز انجام داده، تحریم‌ها را بی‌اثر کند.
ایران اکنون با وجود تحریم‌های نفتی، توانسته برای پنج پروژه نفت و گاز خود حدود ۴ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار سرمایه خارجی در دولت سیزدهم جذب کند، تولید نفت را افزایش دهد، بدون نگرانی به هرکجای دنیا نفت بفروشد و پول آن را دریافت کند و حالا به دنبال افزایش تولید نفت خود تا ۶ میلیون بشکه در روز باشد و با این اقدام‌ها نه‌تنها تحریم‌ها را دور زده، بلکه آن‌ها را بی‌اثر کرده است.
