رویای «باتری سبز» ساراواک، محیط‌زیست را تهدید می‌کند، کارشناسان هشدار می‌دهند ایالت ساراواک مالزی با برنامه‌های بلندپروازانه خود برای تبدیل‌شدن به «باتری سبز» جنوب شرق آسیا، ممکن است بهایی گزاف را از طریق تخریب جنگل‌ها و جابه‌جایی جوامع بومی بپردازد. این ایالت که از منابع گسترده برق‌آبی بهره می‌برد، قصد دارد برق مازاد خود را به همسایگانش صادر کند.
به گزارش مسیر انرژی به نقل از ایرنا، وبگاه تِک‌اِکسپلور در گزارشی آورده است: ایالت سرسبز و پُرآب ساراواک (Sarawak) در مالزی با شتاب در حال پیشبرد برنامه‌هایی برای تبدیل‌شدن به باتری سبز منطقه است؛ اما بنا به هشدار کارشناسان، این رویای انرژی تجدیدپذیر می‌تواند با هزینه‌های زیست‌محیطی جدی همراه باشد.
ساراواک میان شبه‌جزیره مالزی، اندونزی، سنگاپور و فیلیپین قرار گرفته و مقامات آن باور دارند می‌تواند به سنگ بنایی در انتقال انرژی منطقه تبدیل شود. رودها و جویبارهای فراوان این ایالت، قابلیت تولید برق‌آبی فراوان را دارد و روزی می‌تواند به تولید هیدروژن سبز کمک کند.
این ایالت هم‌زمان در حال نصب نیروگاه خورشیدی و ترویج زیست‌توده برای افزایش ظرفیت انرژی تجدیدپذیر خود است. آبَنگ جوهَری تون اوپِنگ (Abang Johari Tun Openg)، فرماندار ساراواک، هفته گذشته به سرمایه‌گذاران اروپایی گفت: ما به آینده‌ای با انرژی پایدار و کم‌کربن متعهد هستیم.
اما گروه‌های زیست‌محیطی هشدار می‌دهند که بخش زیادی از این زیرساخت‌های انرژی سبز، به جنگل‌زدایی و جابه‌جایی گروه‌های بومی دامن می‌زند. در حال حاضر نیز صادرات اصلی ساراواک نوعی سوخت فسیلی (گاز طبیعی مایع‌شده) است.
مهار انرژی برق‌آبی
ساراواک چند دهه قبل تولید برق‌آبی را آغاز کرد و در حال حاضر چهارمین نیروگاه برق‌آبی خود را می‌سازد. این نیروگاه‌ها حدود ۳ هزار و ۵۰۰ مگاوات برق تولید می‌کنند که برای تأمین روشنایی حدود دو تا سه میلیون خانوار در جنوب شرقی آسیا کافی است.
چِن شیون (Chen Shiun)، معاون ارشد شرکت انرژی ساراواک، به خبرگزاری فرانسه گفت: اولین مزرعه شناور خورشیدی این ایالت هم‌اکنون حدود ۵۰ مگاوات برق تولید می‌کند و بیش از یک دوجین نیروگاه دیگر نیز برنامه‌ریزی شده است.
وی افزود: با توجه به جمعیت کمتر از سه میلیون نفری ساراواک است، ظرفیت مازاد انرژی این ایالت، بسیار چشمگیر خواهد بود.
ساراواک قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ میلادی حدود ۱۰ هزار مگاوات برق تولید کند که بخش عمده آن از طریق نیروی برق‌آبی و با کمک انرژی خورشیدی و گاز طبیعی خواهد بود. هدف این ایالت صادرات برق به ایالات همسایه‌اش، صباح و برونئی و همچنین به سرزمین اصلی مالزی، سنگاپور و فیلیپین است.
شبرینا نادیلا (Shabrina Nadhila)، تحلیلگر انرژی در اندیشکده اِمبِر، به خبرگزاری فرانسه گفت: آرمان‌های این ایالت جسورانه و امیدوارکننده است و سیگنال قدرتمندی برای تسریع انتقال انرژی در منطقه ارسال می‌کند.
یک نمونه خوب
تقاضای برق در جنوب شرقی آسیا در دهه گذشته بیش از دو برابر شده و با نصب سامانه‌های تهویه مطبوع توسط طبقه متوسطِ در حال گسترش، و ظهور مراکز داده پرانرژی، بیشتر نیز خواهد شد. کوالالامپور امیدوار است که این روند رو به رشد تقاضا، طرح دیرینه ایجاد شبکه برق میان اعضای ۱۰ کشور اتحادیه کشورهای جنوب شرقی آسیا (آسه‌آن) را احیا کند.
زیدی محد کارلی (Zaidi Mohd Karli)، مقام ارشد انرژی مالزی به خبرگزاری فرانسه گفت: ساراواک نمونه خوبی است که می‌توانیم از آن بیاموزیم، به‌ویژه زمانی که درباره شبکه برق آسه‌آن صحبت می‌کنیم.
هم‌اکنون یک خط انتقال برق مرزی ۱۲۸ کیلومتری، انرژی برق‌آبی را از ساراواک به کشور همسایه؛ اندونزی، منتقل می‌کند.
واهمه زیست‌محیطی
این ایالت همچنین از تجربه سایر کشورهای عضو آسه‌آن مانند لائوس بهره می‌گیرد که در فوریه، طرحی مشابه برای تولید برق از آب راه‌اندازی کرد و هدف آن تبادل حدود هزار و ۵۰۰ مگاوات برق با چین تا سال آینده است.
اما بلندپروازی‌های بزرگ این ایالت، همچنان با نگرانی‌های زیست‌محیطی ناشی از تخریب جنگل‌های بارانی استوایی باستانی برای ساخت نیروگاه‌های برق‌آبی و قطع درختان دست‌به‌گریبان است.
آدام فرحان (Adam Farhan) از سازمان دیده‌بان محیط‌زیست ریمباواچ (RimbaWatch) گفت: هرچند ساراواک تاکنون کمترین میزان انتشار کربن را در میان ایالت‌های مالزی داشته، دارای بالاترین نرخ جنگل‌زدایی نیز هست که بخش بزرگی از این امر را می‌توان به نیروی برق‌آبی نسبت داد.
بیش از ۹ هزار نفر از مردم بومی از باکون (Bakun) نقل مکان کردند تا یکی از بزرگ‌ترین سدهای جنوب شرقی آسیا که در سال ۲۰۱۱ میلادی به بهره‌برداری رسید، ساخته شود. بر اساس گزارش چندین سازمان زیست‌محیطی و مطالعات دانشگاهی، تقریباً ۷۰ هزار هکتار، مساحتی در حدود اندازه سنگاپور، از زیست‌بوم جنگلی به زیر آب رفت.
گروه‌های زیست‌محیطی می‌گویند مسائل مربوط به جابه‌جایی و جبران خسارت حتی امروز نیز ادامه دارد و با راه‌اندازی طرح‌های جدید برق‌آبی در سایر مناطق، نگرانی‌هایی درباره تکرار رویدادهای مشابه و طردشدن جوامع محلی وجود دارد.
فرحان افزود: ساراواک قبل از اینکه بتواند خود را «باتری سبز» جنوب شرقی آسیا بنامد، باید اقدامات بیشتری برای حل‌وفصل مسائل مربوط به حقوق بومیان و جنگل‌زدایی انجام دهد.
