عقبگرد سود در پتروشیمی پردیس تا کجا ادامه خواهد یافت

به گزارش مسیر انرژی و به نقل از نفت ما، شرکت پتروشیمی پردیس یکی از تولید کننده آمونیاک و اوره در کشور است که ظرفیت اسمی تولید آمونیاک و اوره به ترتیب ۲ میلیون تن و ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تن در سال می باشد. اصلی ترین خوراک شرکت گاز طبیعی بوده که در ابتدا با تزریق گاز کلر به آمونیاک تبدیل شده و پس آن با انجام فرآیندی، گرانول های اوره حاصل می گردد.
سقوط آزاد تولید در شپدیس
همانطور که در روند تولید و فروش شپدیس مشخص است آمار تولید و فروش شرکت در طول سال های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ با رشد قابل قبولی همراه بوده اما در ادامه راه یعنی در سال ۱۴۰۰ به بعد با شیب نزولی مواجه شده به طوری که از ۳/۵ میلیون تن در سال ۱۴۰۰ به ۹/۴ میلیون تن در سال ۱۴۰۲ رسیده است. این کاهش تولید، افت مقدار فروش را نیز به دنبال داشته یعنی از ۴/۳ میلیون تن به ۹/۲ میلیون تن تقلیل یافته است. همچنین در تولید و فروش محصول دیگر که همان آمونیاک می باشد شاهد این سطح از کاهش هستیم. لازم به ذکر است که اصلی ترین عاملی که تولید و به تبع آن فروش شرکت را تهدید می کند کمبود گاز طبیعی در سه ماهه زمستان می باشد. پتروشیمی پردیس در سه ماهه پایانی سال به دلیل افت فشار گاز طبیعی مجبور شده است تا فاز سوم مجموعه را از مدار خارج کرده و تا ۳۵ روز تولید را در این واحد متوقف کند.

رشد نرخ ارز هم درآمد شپدیس را تقویت نکرد
در صورت های مالی این شرکت با نگاهی به درآمد، روند رو به رشد درآمدی شرکت به واسطه رشد قیمت جهانی اوره و همچنین نرخ ارز توانسته عدد های جدیدی را به ثبت برساند اما در سال مالی گذشته (۱۴۰۲) با افت قابل ملاحظه درآمد به کار خود پایان داده است. مبلغ فروش انواع محصولات در سال ۱۴۰۱ حدود ۴۳ هزار میلیارد تومان بوده که این مبلغ برای سال مالی ۱۴۰۲ به حدود ۳۴ هزار میلیارد تومان رسیده است. این در حالی است که در سال مالی ۱۴۰۱(از ابتدای مهر ماه) نرخ ارز از محدوده ۳۰ هزار تومان به محدوده ۶۰ هزار تومان در پایان همان سال رسید. یعنی در یک نیمه سال بازار فروش محصولات با رشدی ۱۰۰ درصدی مواجه بوده است. نرخ ارزش نیمایی نیز در این دوره از ۲۸ هزار تومان به ۳۸ هزار تومان افزایش یافته که رشد ۳۵ درصدی را نشان می دهد.

صعود هزینه های عملیاتی سود شپدیس را می بلعد
در کنار موارد مطرح شده، نوسانات هزینه های عملیاتی در صورت سود و زیان به چشم میخورد که روندی صعودی به خود گرفته که بخش قابل توجهی از سود عملیاتی شرکت را می بلعد. طبق صورت های مالی منتشر شده، هزینه های عمومی و اداری شپدیس در سال مالی ۱۴۰۰، مبلغ ۹۶۰ میلیارد تومان بوده که این مبلغ در سال مالی ۱۴۰۱ به ۳،۸۰۰ میلیارد تومان افزایش یافته است. اگرچه در ادامه از این مبلغ کاسته شده و به حدود ۲،۶۰۰ میلیارد تومان در سال مالی گذشته رسیده است اما باید در نظر داشته که در این بازه زمانی سود ناخالص نیز کاهش ۳۴ درصدی را به ثبت رسانده است.

جهش افسارگسیخته هزینه های مالی
در کنارافزایش هزینه های عملیاتی هزینه های مالی نیز افزایش چشمگیری داشته است که روند آن در نمودار زیر نشان داده شده است. این مقدار از ۴۷ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۰ به ۱۰۰ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۱ و ۱۶۰ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۲ جهش کرده است. افزایش ۱۱۰ درصدی و ۶۰ درصدی این آیتم ها در کنار کاهش درآمد و سود شرکت آینده تیره ای را برای سهامداران شپدیس رقم خواهد زد.

حاشیه سود ناخالص شپدیس به ۵ سال پیش عقبگرد کرد
در طی سال های گذشته، رشد نرخ جهانی گاز طبیعی و در مقابل کاهش نرخ های جهانی اوره موجب شده است تا حاشیه سود ناخالص این شرکت ها از جمله پردیس تحت تاثیر قرار گرفته و شیب نزولی به خود گرفته است. در سال گذشته با کاهش التهابات جنگ روسیه و اوکراین، نرخ گاز تا حدودی شرایط متعادلی پیدا کرده است که البته کاهش نرخ های اوره را نیز به همراه داشته است. با وجود رشد صنایع غذایی و کشاورزی در دنیا که موجب افزایش تقاضا برای کودهای شیمیایی و صنعتی خواهد شد اما در طرف مقابل با افزایش تولید گاز طبیعی در روسیه و آمریکا که سبب گسترش تولید اوره شده باعث شده است که همپای تقاضای جدید به وجود آمده تولید نیز صورت گیرد.

ریسک های سیستماتیک شپدیس
اما موضوع قابل توجه دیگر علاوه بر رشد نرخ خوراک پتروشیمی های فعال در این صنعت، افزایش نرخ محاسباتی سوخت آن ها می باشد. گفتنی است که نیمی از گاز دریافتی توسط واحد های اوره ساز، در بخش سوخت مورد استفاده قرار می گیرد که نرخی بالاتر از نرخ خوراک دارد. در واقع این اتفاق اصلی ترین ضربه را به روند تولید و همچنین سود آوری شرکت های اوره ساز و علی الخصوص شپدیس وارد کرده است.
یکی دیگر از موارد حائز اهمیت در این حوزه، فروش اوره به شرکت های خدمات دولتی کشاورزی است که نرخ فروش به این نهاد با نرخ فروش در بازار های داخلی و همچنین بازارهای صادراتی متفاوت است. به طوری که در سال مالی گذشته نرخ میانگین فروش اوره حمایتی (کشاورزی) مبلغ ۷،۶۰۰ تومان به ازای هر کیلو بوده در صورتی که همان اوره در بازار های آزاد با نرخ ۱۱،۴۰۰ تومان به ازای هر کلیو فروش رفته است. جالب توجه است که این مابه التفاوت موجود را دولت متقبل شده است تا به این شرکت ها پرداخت کند اما از سال ۱۳۹۶ تا کنون این بدهی توسط دولت به شرکت های اوره ساز پرداخت نشده است. در حال حاضر بدهی خدمات حمایتی کشاورزی به پتروشیمی پردیس بالغ بر ۲۰ هزار میلیارد تومان می باشد. گفتنی است با توجه به رشد نرخ ارز، طلب پتروشیمی پردیس که مبلغ آن ریالی می باشد، با کاهش ارزش مواجه بوده و مشخص نیست که در چه زمانی و به چه صورتی این مبلغ با شپدیس تسویه خواهد شد.